Ellhniki orologia pliroforikis

[Antonis Christofides]

Όσον αφορά την άποψη πως αν τα πείτε ελληνικά δεν θα σας καταλάβει
κανείς: αυτό οφείλεται ακριβώς στο ότι δεν υπάρχει ένα κοινά
συμφωνημένο πρότυπο, οπότε άλλα ελληνικά μιλάει ένας και άλλα άλλος.

Σχετικά με το αν πρέπει ή δεν πρέπει να μεταφράζουμε τους όρους: μην
κρίνετε από τις δικές σας ανάγκες. Κι εγώ αγγλικό interface έχω
παντού, και παντού, ακόμα και στο γραπτό λόγο, αγγλικές λέξεις
χρησιμοποιώ. Όμως ο περισσότερος κόσμος χρησιμοποιεί ελληνικά. Αν
συγκρίνετε τις ελληνικές μεταφράσεις windows, gnome και kde υποθέτω
(αν και δεν τα έχω δει, οπότε διορθώστε με) ότι θα γίνεται ο χαμός.
Και επιπλέον υπάρχουν οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι πρέπει να τους
μεταφράσουν όταν τα διδάσκουν. Άρα η ανάγκη για μετάφραση υπάρχει, και
καλό είναι να υπάρχει και πρότυπο, γιατί αλλιώς 10 μεταφραστές θα
χρησιμοποιούν 10 εκδοχές.

Σχετικά με το αν έχει νόημα να δημιουργούμε κανονιστικούς κανόνες για
τη γλώσσα: αυτό είναι τεράστιο ζήτημα, και το εξέφρασα κι εγώ στην
επιτροπή ως προβληματισμό. Η γνώμη μου είναι, αφού το σκέφτηκα αρκετά,
ότι ναι μεν η γλώσσα εξελίσσεται μόνη της, αλλά μπορείς να τη σπρώξεις
προς κάποια κατεύθυνση αν οι κανόνες που θα προσπαθήσεις να εισαγάγεις
μπορούν να γίνουν αποδεκτοί από τη γλώσσα, δεν προσβάλλουν δηλαδή το
γλωσσικό αίσθημα. Προφανώς το να τραβήξεις τη γραμμή ή να εκτιμήσεις
τι θα γίνει και τι δεν θα γίνει αποδεκτό δεν είναι εύκολο.

Σχετικά με το ποιες λέξεις θα μείνουν μεταφρασμένες και ποιες
αμετάφραστες: Χρειάζεται κάποιος μπούσουλας για να δουλέψεις σε ένα
τέτοιο θέμα, και ο μπούσουλας στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι απλός:
μεταφράζουμε ό,τι υπάρχει στο ISO 2382-4 (που δυστυχώς είναι πολύ
παλιό, αλλά αυτό έχουμε). Ξεκινάμε από κάπου, και αν αυτό έχει
επιτυχία, βλέπουμε τι θα κάνουμε στη συνέχεια.

Σχετικά με επιμέρους παρατηρήσεις: Αντίθετα απ᾽ ό,τι πιστεύετε με την
πρώτη ματιά σας, το «δυφίο» ούτε υπερβολή είναι ούτε το γλωσσικό
αίσθημα προσβάλλει. Κατά τη γνώμη μου είναι πολύ έξυπνο. Φυσικά, όταν
έχουμε συνηθίσει εδώ και 30 χρόνια να το λέμε bit, είναι φυσικό να μας
ξενίζει. Αλλά αν δεν είχαμε αυτή την προκατάληψη των 30 ετών, δεν θα
μας ξένιζε καθόλου. Νομίζω πως το συνοδευτικό κείμενο αναφέρει δυο
αιτιολογικά πραγματάκια για το δυφίο. Άλλες λέξεις του προτύπου είναι
πολύ χειρότερες, όπως ο «επιγονάτιος υπολογιστής». Είμαι σίγουρος ότι
θα συνεχίσουμε να το λέμε λάπτοπ αν περάσει αυτό. Πιστεύω ότι «φορητός
υπολογιστής» και «φορητός», κατ᾽ αντιστοιχία με το «κινητό τηλέφωνο»,
έχει καλύτερες πιθανότητες.

Σχετικά με το αν το εγχείρημα θα έχει επιτυχία: Είναι αρκετά πιθανό να
μην έχει, γιατί δεν υπάρχει τέτοια παράδοση στην Ελλάδα. Αυτό που
χρειάζεται είναι συναίνεση και κοινή προσπάθεια για να έχει επιτυχία.
Εγώ ως (αναπληρωματικό) μέλος της επιτροπής της πρέπει να κάνω; Να πω
«δεν θα έχει επιτυχία, άρα ας μην το κάνουμε»; Μάλλον διαφωνώ. Νομίζω
ότι, αντίθετα, πρέπει να δούμε για ποιο λόγο πιστεύουμε ότι δεν θα
έχει επιτυχία και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να αλλάξουμε τις
δυσμενείς πιθανότητες. «Επιτυχία» δεν σημαίνει όλοι να αρχίσουν να
χρησιμοποιούν τις μεταφράσεις του προτύπου, αλλά να καταφέρουμε να
καθιερώσουμε π.χ. ένα 20% από τις λέξεις του προτύπου. Αν καταφέρουμε
κάτι τέτοιο, μετά μπορεί να μπορούμε να καταλάβουμε γιατί πετύχαμε σ᾽
αυτό το 20% και αποτύχαμε στο υπόλοιπο 80%, πράγμα που θα μας δώσει
εμπειρία και περαιτέρω μπούσουλα για το πώς να προχωρήσουμε.
«Αποτυχία» σημαίνει το πρότυπο να μείνει πλήρως στην αφάνεια.

Όσο για το αν θα επιβληθεί δια νόμου, όπως είπε κάποιος. Αυτό είναι
πολύ ενδιαφέρον ερώτημα, που δεν είχα σκεφτεί. Πώς μπορεί κάποιος να
προωθήσει το πρότυπο στην αγορά; Μπορώ να σκεφτώ δύο τρόπους: ο ένας
είναι δια νόμου, και ο άλλος είναι με συναίνεση. Δηλαδή αν έχεις κύρος
ή καταφέρεις να πείσεις τον κόσμο ότι είναι προς όφελος να το
χρησιμοποιήσει, τότε θα το χρησιμοποιήσει. Μάλλον είμαι αντίθετος στη
νομοθετική ρύθμιση σ᾽ αυτή τη φάση. Εγώ θα κάνω τις παρατηρήσεις μου
προς τον κ. Βαλεοντή που έχει κάνει τη δουλειά, και από κει και πέρα,
όπως και ο Ρικούδης, θεωρώ ότι καλό είναι να υπάρχει το πρότυπο κι ας
μην είναι τέλειο. Και πρέπει να ενημερωθεί η Microsoft Hellas και όλοι
οι μεταφραστές της ελληνικής κοινότητας ελεύθερου λογισμικού για την
ύπαρξή του, καθώς και η ακαδημαϊκή κοινότητα, και μετά καθένας κάνει
ό,τι νομίζει. Η ενημέρωση όλων αυτών καλό είναι να γίνει τώρα, πριν
την ψήφισή του, γιατί η συμμετοχή όλων με παρατηρήσεις αυξάνει κατά
πολύ την πιθανότητα συναίνεσης και μετέπειτα αποδοχής.

Επομένως: αν δεν έχετε χρόνο να το διαβάσετε όλο και να κάνετε
παρατηρήσεις εφ᾽ όλης της ύλης, που είναι πολλή δουλειά, διαλέξτε ΜΙΑ
λέξη που δεν σας αρέσει και στην οποία να μπορείτε να κάνετε
εναλλακτική πρόταση, και κάντε στον ΕΛΟΤ αυτή την εναλλακτική πρόταση
γι᾽ αυτή τη ΜΙΑ λέξη.  Αυτό δεν είναι πολλή δουλειά, και αν την κάνουν
20 άτομα για 20 λέξεις, το όφελος θα είναι μεγάλο.

Επί τη ευκαιρία, αν γνωρίζετε οποιονδήποτε μεταφραστή ελεύθερου
λογισμικού, στείλτε μου το email του ή ένα link προς τη σελίδα που
δείχνει ότι είναι μεταφραστής, ώστε να ενημερώσω όλους αυτούς τους
μεταφραστές (να που τελικά γίναμε on-topic αποφεύγοντας το μυρμήγκι).