Ερωτήματα για τις πατέντες και την GPL

[Vasilis Vasaitis]

On Sat, Aug 21, 2004 at 07:01:53AM +0300, fs wrote:
> Exw parathrhsei exei ginei moda o agwnas kata thw patentas, par'ola
> ayta, moy exoyn dhmioyrghthei kapoia ervthmata gia ta opoia 8a htan
> endiaferon na akoyso thn apopsh twn xrhstwn ths listas gia ayta mias
> kai oi xrhstes tha exoyn sigoyra diabasei kai skeftei kapoia pragmata
> pano sto 8ema.

  Πριν προχωρήσω να σου απαντήσω, να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα:

  α) Ο αγώνας που γίνεται τελευταία δεν είναι ενάντια στις πατέντες
γενικότερα, αλλά στις πατέντες λογισμικού (ή πατέντες επί ιδεών, οι
δυο έννοιες είναι ισοδύναμες). Σε αυτά που γράφω, θα θεωρώ ότι
αναφερόμαστε αποκλειστικά σε αυτού του είδους τις πατέντες.

  β) Οι πατέντες και οι άδειες λογισμικού είναι δύο πολύ διαφορετικά
πράγματα, που δεν πρέπει να τα συγχέουμε. Αν και τα ανακατεύεις κάπως
άτσαλα στις ερωτήσεις σου (μάλλον τα έχεις λίγο μπερδεμένα στο μυαλό
σου), εγώ θα επικεντρωθώ στις πατέντες (λογισμικού, όπως είπαμε).

  γ) Το να περιγράφεις όλη αυτή την ιστορία ως «μόδα» είναι κάπως
υποτιμητικό για αυτούς που έχουν αφιερώσει τόσο χρόνο και κόπο,
προσπαθώντας να προστατέψουν τα δικαιώματα όλων, μαζί και τα δικά σου.

  Μετά από αυτά, πάμε επί της ουσίας:

> a. An h patenta afairei to dikaioma apo kapoia monopoliakh etairia
> na kyriarxisei panw sthn idea poy h patenta perigrafei, pws ayto
> kanei thn patenta ws yparksh genika arnhtikh sthn sigkekrimenh
> periptosh;

  Η υπόθεση είναι λάθος, οπότε η ερώτηση είναι άκυρη. Η πατέντα
λογισμικού δίνει ακριβώς τη δυνατότητα σε μια εταιρεία να κυριαρχήσει
σε μια ιδέα, δεν την αφαιρεί.

> b. Opws akribws kai me th GPL, ksero pws yparxoyn para poloi xrhstes
> linux kai genikotera GPL programmatwn oi opoioi exoyn ws epaggelma
> ton programmatismo h' toylaxiston ws meriko epaggelma. De mporei
> na isxiristei kapoios poy exei estw kapoia mikrh epafh me thn
> pragmatikothta oti kaneis ap'aytoys toys xrhstes den h' toylaxiston
> den 8elei na xrhsimopoiei kleistes adeies otan prepei na bgalei
> xrhmata. Yparxei periptwsh o agwnas kata ths patentas na ksefygei
> apo to gegonos oti kapoioi poy einai hdh fainomenika yposthriktes toy,
> telika 8a tis xrisimopoiisoyn gia ton prohgoymeno logo;

  Μπορεί άνετα κάποιος να είναι συγχρόνως κατά των πατεντών και υπέρ
των κλειστών αδειών· αυτό που ρωτάς είναι κάπως ασύνδετο.

> c. Ayto einai genikoterh idea peri GPL, free licences kai genikotera
> agona gia to free as in freedom. Se ena periballon opoy kyriarxei h
> kapitalismos. Pio genika, se ena periballon poy kyriarxoyn isxyroi
> oikonomikoi desmoi metaksi laoy, etairiwn kai kybernwntwn. Pio
> genika, se ena periballon opoy antallasontai aga8a. Akoma pio
> genika, se ena periballon opoy ta aga8a 8eoroyntai panta
> idioktisia kapoioy, pws einai dynaton idees opoy proo8oyn thn riksh ths
> idioktisias kai mono thn yparksh ths eley8erhs dianomhs, na eydokimisoyn;
> Profanws den einai adynaton, alla mallon proypo8esh einai h yparksh kai
> h idia h eformogh ths genikoterhs ideas peri elipshs idioktisias stis
> upolipes leitoyrgies ths koinonias. Den exw spoydasei koinwniologia alla
> exw thn entypwsh pws panta mporeis na exeis thn mikrh omada poy
> diaxirizetai etsi ta paragomena ths, kai profanws ayto isxiei mesa sthn
> mikrh sxetika me ton ypoloipo pli8ismo koinwnita toy free software opws kai
> se mia mikrh omada kalwn sxesewn opws mia sinithismenh oikogeneia. Alla o
> agwnas an8rwpwn pros ayth thn kateythnsh mallon prepei na einai
> siniditopoiimenos. Kai ti ennow.. prospa8ontas na polemiseis ta patents kai
> prospa8ontas na epibaleis thn GPL kai genikotera tis idees toy gnu project
> se ka8e ptixh ths koinwnias opoy ayta eformozontai (sthn prokeimenh
> sto software), tote prepei na exeis sinidish toy gegonotos oti panta
> 8a apotigxaneis dioti h ypoliph koinwnia den leitoyrgei etsi. As mh to
> analusw perissotero, alla synoptika, h xrhsh software anamenetai apo tis
> kybernhseis na dosei foroys, apo toys dianomeis na dosei polhseis stoys
> lianopolites, apo ta xrimatisthria na dosei metoxes. Oi koinwnia opws
> leitoyrgei twra, perimenei apo ka8e proion poy perneis sta xeria soy na
> bgei.. profit.

  Όσον αφορά τη GPL, η ανάλυσή σου πολύ απλά αναιρείται και
αντικρούεται από την πραγματικότητα, οπότε εγώ δεν έχω να προσθέσω
τίποτα. Δηλαδή, μια χαρά ευδοκιμεί μια άδεια που επιβάλλει την κοινή
χρήση ενός αγαθού, μέσα σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που ευνοεί την
ιδιωτική χρήση των πάντων. Αυτό συμβαίνει πολύ απλά επειδή το
λογισμικό έχει ιδιαιτερότητες που το κάνουν να ξεχωρίζει από
οποιοδήποτε άλλο αγαθό γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.

  Όσον αφορά τις πατέντες, το πρόβλημα είναι ότι πλέον δεν έχουμε απλά
προσπάθεια ιδιοποίησης των αγαθών, αλλά των ιδεών, που είναι κάτι
αρκετά «τολμηρό» και επικίνδυνο ακόμα και μέσα στα πλαίσια του
καπιταλισμού.

> d. H siniditotita toy parapanw gegonotos kanei toys agwnes xrhstwn twn
> gnu licenses kai kata twn pantentwn perissotero afelimes mias kai kseroyn
> pos na prostateyontai kalitera kai kyriws, kseroyn kata poso - h' mallon
> *mexri* poso -  einai epiteyksimoi oi stoxoi toys sthn paroysa fash.

  Μπα, αυτοί που από μόνοι τους θέτουν όρια στους στόχους τους είναι
καταδικασμένοι να μη τα ξεπεράσουν ποτέ. Φαύλος κύκλος, δε νομίζεις;


-- 
Vasilis Vasaitis
"A man is well or woe as he thinks himself so."