Re: Έκθεση τον Μάϊο!

[Nick Demou]

Καταρχήν μπράβο στο σύλλογο και σε όσους θα συνεργαστούν για την συμμετοχή αυτή.

Μπορώ να σας δώσω κάποιες πληροφορίες για άτομα με προβλήματα όρασης
(τυφλούς και μερικώς βλέπωντες) μιας και ασχολούμαι εντατικά με
τεχνολογίες για την πρόσβαση τυφλών και μερικώς βλεπόντων στους Η/Υ
από το 1997 περίπου. Με Desktop Linux ασχολούμε δυστηχώς για μόλις 2
χρόνια. Η εμπειρία μου πάντως είναι πως το λογισμικό που χρειάζεται
ένα άτομο με προβλήματα όρασης (ΑΜεΠΟ) για να κάνει χρήση Η/Υ υπάρχουν
για Linux. Εκ πρώτης όψης δείχνουν αξιοπρεπή για τον αγγλόφωνο χρήστη
αλλά όχι για τον ελληνόφωνο (βλ. παρακάτω). Δυστυχώς ο μικρός χρόνος
επαφής μου με desktop Linux και το γεγονός πως δεν γνωρίζω κανέναν
Έλληνα που να εργάζεται σε Linux δεν μου επέτρεψε να ασχοληθώ αρκετά
ώστε να αποκτήσω άποψη σε βάθος. Συνεπώς μπορεί να αγνοώ κάποιο
σημαντικό λογισμικό ή κάποια πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα άλλων
εργαλείων.

Πάει το mini-disclaimer αλλά έμεινε ακόμα μια εισαγωγή για το πως
εργάζεται ένας τυφλός σε γραφικό περιβάλλον (για έναν χρήστης με
χαμηλή όραση τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά και κοντά στην τυπική
περίπτωση):

Ένας τυφλός χρήστης λοιπόν, "κινήται" στο desktop και στις εφαρμογές
με το πληκτρολόγιο (π.χ. alt για να πάει στο μενού, tab για να μεταβεί
από το ένα text box στο άλλο, super/windows key για το κεντρικό μενού
κτλ). Καθώς κινήται ο screen reader πρέπει να του "απαγγέλλει" το
περιεχόμενο της οθόνης στο οποίο κάθε φορά μεταβαίνει το focus ώστε να
έχει τον έλεγχο. Φυσικά και όταν εμφανίζεται έναν νέο παράθυρο,
message box κτλ και "παίρνει το focus" τότε και πάλι ο screen reader
αναλαμβάνει να το απαγγείλει.  Η απαγγελία γίνεται συνήθως από έναν
συνθέτη φωνής (voice synthesizer) ο οποίος στις μέρες μας είναι απλά
ένα ακόμα πρόγραμμα (παλιά που οι επεξεργαστές ήταν ταπεινότερων
επιδόσεων ήταν εξωτερικές συσκευές). Αν είσαι τυχερός ο screen reader
μπορεί να οδηγεί μία οθόνη braille στην οποία εμφανίζονται αντί να
απαγγέλλονται τα κείμενα (μια συσκευή με μια σειρά με π.χ. 40 ή 80
ηλεκτρομαγνητικά κελιά τα οποία μπορούν να αναπαραστήσουν έναν
χαρακτήρα σε γραφή braille (έχουν 8 κουκκίδες οι οποίες είτε
ανασηκώνονται οπότε τα δάχτυλα τις αισθάνονται είτε υποχωρούν μέσα στο
πλαίσιο οπότε τα δάχτυλα δεν τις αισθάνονται). Η όλη διαδικασία
μοιάζει επίπονη και ίσως και να είναι λίγο αλλά καθώς ο χρήστη
συσωρευεί όλο και περισσότερες ώρες εμπειρίας γίνεται αρκετά
αποδοτικός ώστε να κάνει πράγματα που μοιάζουν αρχικά πολύ δύσκολα
(προγραμματισμό στο GUI του visual studio για παράδειγμα)

ΣΥΝΕΠΩΣ η καθαρά προσωπική μου εμπειρία:

Μιλώντας για GUI περιβάλλοντα, αυτή τη στιγμή το gnome δείχνει να
είναι πιο ώριμο σε ότι αφορά τις ανάγκες των ΑΜεΠΟ. Έχει μεγέθυνση και
ρυθμίσεις για υψηλό contrast για άτομα με χαμηλή όραση και (το
σημαντικότερο και δυσκολότερο) έχει έναν αξιοπρεπή screen reader
(orca) και για τυφλούς και για άτομα με χαμηλή όραση. Δυστυχώς δεν
γνωρίζω να υπάρχει ελληνικός speech synthesizer και όλες τις δοκιμές
μου τις έχω κάνει με αγγλικό περιεχόμενο. Χωρίς ελληνικό συνθέτη είναι
σαν να μην υπάρχουν ελληνικά fonts, οπότε τα πράγματα για τους Έλληνες
τυφλούς είναι ... άσχημα. Από την άλλη η σύνθεση φωνής είναι πολύ
μικρό εμπόδιο σε σχέση με όλα τα άλλα που απαιτούνται και ευτυχώς
είναι στην θέση τους.
Αν θέλετε να πάρετε μια γεύση των εργαλείων αυτών ένας απλός τρόπος
τον οποίο γνωρίζω είναι μέσα από το ubuntu (πιθανότατα και στην live
CD εκδοχή του). Τα σχετικά εργαλεία ενεργοποιούνται απο το system
menu, preferences, assistive technology support.

Μάλλον θα είμαι στην έκθεση  όλες τις μέρες (στο περίπτερο της
εταιρείας μου). Αν χρειαστείτε κάτι μη διστάσετε να έρθετε σε επαφή
μαζί μου (τηλ. στο γραφείο μου 210.7774517)