dimosia diabouleysi tou paidagogikoy institoutou kai anaptyksi ekpaideytikoy logismikou

[Nick Demou]

Βασικά εδώ χρειαζόμαστε δικηγόρο αλλά ελείψη ενός ας δούμε τι συμπεράσματα
βγάζει ένας κοινός θνητός.

Καταρχήν ας σημειόσουμε τι φένεται να θέλουν. Το παιδαγωγικό ινστιτούτο (Π.Ι.)
λοιπόν φένεται να θέλει να αποκτήσει ένα λογισμικό και επίσης κάποιες
υπηρεσίες υποστήριξης αυτού του λογισμικού.

Το πρώτο σημείο που χρίζει αναφοράς είναι πως η σύγχηση μεταξύ του όρου "το
λογισμικό" και του όρου "η άδεια χρήσης για το λογισμικό" που υπάρχει σε όλο
τον κόσμο επικρατεί και στο κείμενο της διακύρηξης. Έτσι σε κάποια σημεία το
κείμενο αναφέρεται στην απόκτηση λογισμικού ένω σε άλλα στην απόκτηση άδειας
χρήσης για το λογισμικό. Η διαφορά είναι τεράστια.

Αν γράψω ένα λογισμικό και στο πουλήσω τότε εγώ δεν έχω κανένα δικαίωμα πάνω
του κι εσύ έχεις όλα τα δικαιώματα - μπορείς να το χρησοιμοποιήσεις και να
το εκμεταλευτείς όπως θες και όσο θες. Αν αντίθετα σου πουλήσω μια άδεια για
το λογισμικό (τυπικά άδεια χρήσης) τότε μπορείς να κάνεις μόνο ότι ρητά
επιτρέπει η άδεια και τίποτα παραπάνω. Π.χ. αν η άδεια λέει ότι το μόνο που
μπορείς να κάνεις με το λογισμικό είναι να το τρέχεις τις μονές μέρες σε
έναν Η/Υ με μία intel cpu ενός πυρήνα τότε αυτό είναι όντως όλο κι όλο που
μπορείς να κάνεις και τίποτα παραπάνω.

Τις εταιρείες που πουλάνε άδειες χρήσης τις συμφέρει αυτή η σύγχηση γιατί οι
αγοραστές τους νομίζουν ότι αγοράζουν κάτι πολύ περισότερο από ότι στην
πραγματικότητα και επίσης νομίζουν ότι έχουν πολύ περισότερα δικαιώματα από
ότι στην πραγματικότητα. Επίσης αν ξέρεις ότι αγοράζεις μια άδεια και όχι
ένα λογισμικό θα κάτσεις να διαβάσεις την άδεια και τυπικά θα γελάσεις ή θα
κλάψεις αναλόγος τον χαρακτήρα σου.

Το "κόλπο" έπιασε στην περίπτωση της διακύρηξης: Το κείμενο αρχικά αναφέρει
ξεκάθαρα ότι "*Αντικείμενο της Διακήρυξης είναι η προμήθεια αδειών χρήσης
από συνολικά 51 τίτλους εκπαιδευτικών λογισμικών*". Στην συνέχεια συχνά
αναφέρεται στο αντικείμενο της προμήθειας αφηρημένα ως λογισμικό (π.χ. "*Τα
υπό προμήθεια λογισμικά*"). Μέχρι εδώ δεν είναι τραγικά τα πραγματα γιατί
μπορεί κανείς να σκεφτεί ότι η χρήση της λέξης λογισμικό αντί της έκφρασης
άδεια χρήσης λογισμικού έγινε χάρην ευκολίας. Όμως τελικά το κείμενο
καταλήγει *να μην έχει την παραμικρή απαίτηση σχετικά με την άδεια χρήσης*.
Αν ακόμα δεν καταλάβατε τη σοβαρότητα αυτής της έλειψης τότε σκεφτείτε ότι
αν κάποιος δώσει άδειες χρήσης σε καλή τιμούλα με την άδεια να αναφέρει ότι
ο πελάτης μπορεί να εκτελέσει τον κώδικα μόνο σε Η/Υ μάρκας ΦΟΥΦΟΥΤΟΣ
μοντέλο XF1 το Π.Ι. θα ψωνίσει όλο χαρά λόγο καλής τιμούλας και θα είναι
υποχρεωμένο είτε να αγοράσει ισάριθμα PC ΦΟΥΦΟΥΤΟΣ XF1 είτε να μην κάνει
χρήση του λογισμικού είτε να ξεκινήσει νομικές διαδικασίες για να προσβάλει
την ισχύ της άδειας (το ότι εσύ γελάς με τον όρο δεν σημαίνει ότι οι νομικές
διαδικασίες θα είναι γρύγορες και φθηνές). Φυσικά οι όροι της άδειας δεν
χρειάζεται να είναι γελίοι για να είναι μη αποδεκτοί από έναν αγοραστή που
ετιμάζεται να δώσει πάνω από *ΕΦΤΑ ΕΚΑΤΟΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ*. Εσείς θα δίνατε αυτό το
ποσό χωρίς να σας νοιάζει απολύτως τίποτα για την άδεια που θα αποκτούσατε?

Στα περί ΕΛ/ΛΑΚ τώρα. Εδώ υπάρχει μια ακόμα συγχηση διάχυτη στο κείμενο της
διακύρηξης. Επίσης πρόκειτε για μια σύγχηση πολύ διαδεδομένη. Διαβάζοντας
λοιπόν παρατηρεί κανείς ότι η άδεια χρήσης για το λογισμικό και η υποστήριξη
για αυτό ενοούντε παντού στην διακύρηξη ως ένα και δεν διαχωρίζονται με
κανένα τρόπο. Επίσης στη διακύρηξη περιγράφεται ξεκάθαρα λογισμικό για το
οποίο το Π.Ι. αγοράζει άδειες ανα θέση εργασίας (βλ. 2.2.1,2.2.2 όπου π.χ.
έχουν ξεκάθαρες αναφορές για το πόσο θα κοστίζει η άδεια χρήσης για κάθε
θέση εργασίας και πόσες συνολικά θέσεις εργασίας θέλουν να καλύψουν) ενω
φένεται ότι το συνολικό κόστος όλων των αδειών περιλαμβάνει την υποστήριξη.
Το ΕΛΛΑΚ λογισμίκό όπως όλοι ξέρουμε *ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝ ΔΥΝΑΤΟ* με βάση την
άδεια χρήσης του να το πουλήσεις με κόστος ανά θέση εργασίας. Φυσικά θα
μπορούσες να το πουλήσεις ή να το παραχωρήσεις δωρεάν στο Π.Ι. και να
παρέχεις υποστήριξη για αυτό με κάποιο κόστος (συνολικά ή ανα θέση εργασίας)
και να εξυπήρετήσεις τις ανάγκες του Π.Ι. μια χαρά αλλά έτσι όπως είναι
γραμμένη η διακύρηξη δεν προβλέπει ένα τέτοιο σενάριο. Ο "δικηγόρος του
διαβόλου" ίσως σημειώσει εδώ πως ούτε το απαγορευει. Όμως σκεφτείτε ότι σε
μια διακύρηξη ο πελάτης έχει την υποχρέωση να περιγράφει με ακρίβεια τι
θέλει. Δεν έχει καμία υποχρέωση να απαριθμησει τι δεν θέλει. Συνεπώς αυτό
που μένει είναι ότι στη διακήρηξη περιγράφουν ξεκαθαρά ως προς προμήθεια
είδος λογισμικό για το οποίο οφείλεις να μπορείς να δώσεις άδεια ανα θέση
εργασίας. Συμπέρασμα: ΕΛ/ΛΑΚ γιοκ ή με πολύ δυσκολία για να πείσεις την
επιτροπή ότι δεν είσαι εκτός διακήρηξης.

Έστω τώρα ότι έχουμε ένα ΕΛΛΑΚ πρόγραμμα, κατάληλο για αυτή τη δουλειά. Aς
διαβάσουμε τι μας λένε οι όροι για αυτό.


 *5. Δήλωση του Ν. 1599/86, ότι δεν συμπεριλαμβάνεται στην Τεχνική Προσφορά
λογισμικό το οποίο: *


 *(α) έχει ήδη χρηματοδοτηθεί στο παρελθόν ή βρίσκεται σε εξέλιξη η ανάπτυξη
του με χρηματοδότηση από το ΥΠ.Ε.Π.Θ. ή από άλλο δημόσιο φορέα, με σκοπό την
απόκτηση ή και τη χρήση του στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια
Εκπαίδευση,*


 Ο όρος αυτός μοιάζει να είναι εδώ για να προστατεψει το δημόσιο από το να
διπλοπληρώνει για το ίδιο έργο. Σοφή σκέψη. Έλα όμως που η αφθαίρετη
συνένωση του λογισμικού με την περι αυτού υποστήριξη σε ένα ενοιέο πακέτο τα
κάνει όλα θάλασα:

Αν π.χ. το ΥΠΕΠΘ έχει στο παρελθόν κάνει διαγωνισμό και κάποιος έφτιαξε το
ΕΛ/ΛΑΚ ΦΟΥ στα πλαίσια εκείνου του διαγωνισμού δεν μπορεί να το δώσει στο
ΥΠΕΠΘ ακόμα και αν θέλει να το δώσει δωρεάν και να χρεώσει μόνο για την
υποστήριξη ή για το customization για την προκειμένη περίπτωση.


 *(β) διατίθεται «ως είναι» δωρεάν υπό καθεστώς «ελευθέρου λογισμικού».*


 εδώ μάλλον κρύβεται ο φόβος των υπαλύλων του κράτους ότι θα τους πουλήσουν
φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Τα φύκια είναι το ΕΛ/ΛΑΚ που ενώ είναι δωρεάν
οι επιτείδειοι τους το πουλάνε με κάποιο κόστος (μεταξωτής κορδέλας σε σχέση
με το μηδέν κόστος).


 Στην πράξη κι εδώ η αφθαίρετη συνένωση του λογισμικού με την περι αυτού
υποστήριξη σε ένα ενοιέο πακέτο τα κάνει όλα θάλασα σε ότι αφορά το ΕΛ/ΛΑΚ
διότι ακόμα και αν το λογισμικό *διατίθεται «ως είναι» δωρεάν υπό καθεστώς
«ελευθέρου λογισμικού*» ποιος ο λόγος να μην το αποδεκτεί το Π.Ι. αν κάνει
τη δουλειά του το ίδιο ή καλύτερα από κάτι άλλο? Ο σοφός αγοραστής θα έλεγε
πέρνω την άδεια χρήσης δωρεάν και πες μου πόσα θες για την υποστήριξή του.


 *Ένας υποψήφιος Ανάδοχος μπορεί να συμπεριλάβει στην Τεχνική και Οικονομική
Προσφορά του κάποιο λογισμικό μόνο όταν έχει πρωτότυπο ή παράγωγο δικαίωμα
εμπορικής εκμετάλλευσης του συγκεκριμένου προϊόντος λογισμικού και κατέχει
όλες τις αναγκαίες εξουσίες και δικαιώματα του λογισμικού, όπως αυτά
απαιτούνται από τη συγκεκριμένη διακήρυξη.*


 Αν έχει κανείς την όρεξη να βρει ποιές είναι οι *αναγκαίες εξουσίες και
δικαιώματα του λογισμικού* που *απαιτούνται από τη συγκεκριμένη
διακήρυξη*(αν υπάρχουν) θα ήθελα να τις δω (ξύπνησαν τα παιδιά μου και
δεν προλαβαίνω
να ασχοληθώ πολύ ακόμα.


 *σελιδα 50*


 *Οι παρακάτω προδιαγραφές θα πρέπει να καλύπτονται με ποινή αποκλεισμού από
κάθε λογισμικό μιας Τεχνικής Προσφοράς:*


 *1. 5. Ο υποψήφιος Ανάδοχος είναι κάτοχος όλων των σχετικών εξουσιών και
δικαιωμάτων (βάσει της ελληνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας), ώστε να
δικαιούται την εμπορική διάθεση του τελικού προϊόντος που περιλαμβάνεται
στην Προσφορά του.*


 *σελιδα 65*


 *Κατόπιν αυτού, ο υπ' εμού εκπροσωπούμενος φορέας δηλώνει ρητά ότι είτε
κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα του συνόλου του υλικού που περιέχεται στα
προσφερόμενα εκπαιδευτικά λογισμικά, είτε έχει την άδεια για εμπορική
εκμετάλλευση από τους κατόχους των πνευματικών δικαιωμάτων για εκείνο το
μέρους του υλικού για το οποίο δεν κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα.*


 μάλλον δεν υπάρχει πρόβλημα εδώ. Οι άδειες ΕΛ/ΛΑΚ που ξέρω δείνουν το
δικαίωμα εμπορικής εκμετάλευσης του λογισμικού σε όλους. (το διάβασα γρήγορα
όμως – τα παιδιά που λέγαμε είναι στο δεξί μου πατζάκι τώρα)


 *Επιπλέον, ο υπ' εμού εκπροσωπούμενος φορέας δηλώνει ότι αναλαμβάνει
αποκλειστικά και εις το ακέραιο την ποινική και αστική ευθύνη έναντι κάθε
τρίτου που εγείρει απαιτήσεις επί των πνευματικών δικαιωμάτων μέρους ή
ολόκληρου του υλικού που περιέχεται στα προσφερόμενα εκπαιδευτικά λογισμικά
και ότι το Π.Ι. δε θα φέρει καμία απολύτως ευθύνη.*


 Το γνωσό idemnification ... διαβάστε groklaw... δεν αποκλείει per se το
ΕΛ/ΛΑΚ πάντως. Εδώ ο σοβαρός προμηθευτής θα κάνει και μια σοβαρή κουβέντα με
τον δικηγόρο του είτε πουλάει closed source είτε open source λογισμικό.
Ταααα παιΣΡΟΙδια ανέβΣΘΟΙΕ ΔΣ ΣΑ ηκαν στΟ γραφ123..,/ο
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://lists.hellug.gr/pipermail/hellug/attachments/20060507/5b363666/attachment.htm>