Re: Ελεύθερο Λογισμικό / Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα: τι είναι και σε τι διαφέρει από το Ιδιόκτητο Λογισμικό

[Nick Demou]

Την 24/9/2006, Christos Ricudis <ricudis at komodino.itc.auth.gr> έγραψε:
> Antonis Christofides wrote:
> > για τους άνθρωπους των εταιρειών η λέξη «ελευθερία» μπορεί να έχει αρνητικό ήχο.
> >
>
> Toso to kalytero gia thn eley8eria, kai toso to xeirotero gia ta
> ka8armata twn etairiwn.
>

έχω το 50% μιας εταιρείας εδώ και 11 χρόνια κι αισθάνομε περήφανος και
καθόλου κάθαρμα και μάλλον δεν έχω κάποια σοβαρή εγκεφαλική βλάβη ή
σηναισθηματική διαταραχή :-) (κι επειδή το email δεν περνάει καθόλου
την σηναισθηματική διάθεση του γράφοντος και τα χαμογελαστά προσωπάκια
είναι διφορούμενα να σημειώσω ότι δεν κρατάω καμιά κακία απολύτως -
εκτός αν είσαι Ολυμπιακός :-)

Επι του θέματος τώρα:
Καταρχήν να υπενθυμίσω ότι λέγοντας "ελευθερία" χωρίς να προσδιορίζεις
για ποιόν ή για τι δραστηριότητα στερείτε ουσίας διότι αλλάζοντας τον
αποδεκτή ή το σκοπό της ελευθερίας αλλάζει άρδην το νόημα:
"Αφήστε ελεύθερους τους ανθρώπους" Λίγο ασαφές αλλά γενικά ωραίο και ευγενικό
"Αφήστε ελεύθερους τους ανθρώπους να ανταλλάσσουν απόψεις" σωστό
"Αφήστε ελεύθερους τους ανθρώπους να σκοτώνουν" ηλίθιο
"Αφήστε ελεύθερο να διαδωθεί τον ιό της γρίπης των πτηνών!" μεγάλη χαζομάρα
"Αφήστε ελεύθερο το τραπέζι" μόνο αν παίρνεις LSD μπορεί να σε
απασχολεί σαν θέμα.
"ελεύθερες ιδέες" πολύ ωραίο
"ελεύθερος σκοπευτής" καλό αν είστε στο ίδιο στρατόπεδο – πολύ κακό αν
είναι στο αντίπαλο

Συνεπώς όταν μιλάμε για "ελεύθερο λογισμικό" δεν σημαίνει αυτομάτως
ότι πρόκειται για κάτι καλό και θεμιτό επειδή η φράση περιέχει την
καθαρτήρια λέξη ελευθερία μέσα της.

Τώρα που τα βασικά ξεκαθαρίστηκαν μπορώ ας εξηγήσω ότι η λέξη
ελευθερία ΔΕΝ έχει "αρνητικό ήχο" για τους "ανθρώπους των εταιρειών"
περισσότερο από ότι έχει για τους κηπουρούς. Είναι η φράση "ελεύθερο
λογισμικό" που προκαλούσε αμηχανία και δισταγμούς στα μέλη της
επιτροπής προμηθειών οποιασδήποτε εταιρείας πριν ελάχιστα χρόνια και
στις περισσότερες ακόμα και σήμερα.

Παράδειγμα εκ της προσωπικής μου εμπειρίας: έστω ότι είμαστε στο 1999
- πριν μάθω για το ΕΛ/ΛΑΚ και  προσπαθούσα να επιλέξω τι λογισμικό θα
αγόραζα για το γραφείο. Ένας από τους πωλητές με πλησιάζει και μου
μιλάει για ελευθερία: θα τον κοίταζα με μισό μάτι. ΟΧΙ επειδή θεωρώ
την ελευθερία επουσιώδες θέμα -κάθε άλλο- αλλά επειδή ακόμα δεν έχω
καν υποψιαστεί ότι έχει σχέση με το λογισμικό. Έτσι καθώς ο τύπος μου
μιλάει εγώ ταυτόχρονα προσπαθώ να καταλάβω τρία/τέσσερα πράγματα μαζί
( α:είναι καλό το προΐόν?  β: τι σχέση έχει με την ελευθερία? γ: είναι
ψώνιο ο τύπος? αν λέει αλήθεια γιατί ο νόμος έχει σχεδιαστεί
προσεκτικά για να μην είναι ελεύθερο το λογισμικό? ). Μέχρι να
καταλάβω ότι έχει δίκαιο η πώληση έχει πάει αλλού.

Και ορμόμενός από την τελευταία πρόταση:
Αυτός πιστεύω ότι ήταν ο λόγος που ξεκίνησε το OpenSource, τότε που
ξεκίνησε, και που ένα σωρό επιφανή μέλη της κοινότητας ΕΛ/ΛΑΚ πέσανε
με τα μούτρα να το στηρίξουν. ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ (ή έστω οι περισσότεροι) έχουν
μεγάλη εκτίμηση -όπως κι εγώ κι εσύ- για την ελευθερία γενικά και για
το ελεύθερο λογισμικό ειδικά. Όμως κατάλαβαν ότι αν προωθείσουν για
λίγο το ΕΛ/ΛΑΚ εκμεταλλευόμενοι τα τεχνικά πλεονεκτήματα του τότε ο
κόσμος θα γεμίσει με αρκετό λογισμικό ΕΛ/ΛΑΚ εξίσου και ακόμα καλύτερο
από το ιδιόκτητο. Την επόμενη μέρα είναι πολύ εύκολο να πάρεις ένα
τηλέφωνο τους νομοθέτες σου και να τους πεις κάτι σαν τα παρακάτω:

"ΕΣΥ: καλήμερα Γιάννη, θυμισέ μου γιατί υπάρχει αυτό το copyright για
μερικά χρόνια στο λογισμικό?"
"ΝΟΜΟΘΕΤΗΣ: α! είναι ένα πανέξυπνο τρικ: με ένα μικρό trade off
κάνουμε μακροπρόθεσμα μεγάλο καλό στην κοινωνία. Άκου πως λειτουργεί:
Οι δημιουργοί επειδή υπάρχει η προστασία των προγραμμάτων τους από το
copyright μπορούν να ζητήσουν αμοιβή για αυτά. Αμείβομενοι είναι σε
θέση να συνεχίζουν να δημιουργούν με σοβαρότητα και προσοχή καλά
προγραμμάτα. Αν δεν αμοιβόντουσαν ή δεν θα κάναν καθόλου προγράμματα ή
αν κάναν θα ήταν πρόχειρότατα. Τελικά ένα μέρος της κοινωνίας
απολαμβάνει αυτά τα καλά προγράμματα έναντι αμοιβής για λίγα χρόνια
και μετά όλα μένουν εντελώς δωρεάν και διαθέσιμα για όλους. Καλό έ?"
"ΕΣΥ: α! ώστε για αυτό υπάρχει! για να έχουμε καλά και αξιόπιστα προγράμματα!"
"ΝΟΜ: αμ τι! είδες τι σκεφτήκαμε οι άτιμοι!"
"ΕΣΥ: και τότε γιατί έχουμε γεμίσει με καλά και αξιόπιστα προγράμματα
στα οποία οι δημιουργοί τους ποτέ δεν κάνανε χρήση του copyright με
αυτό τον τρόπο?"
"ΝΟΜ: ε? τι? ποια προγράμματα?"
"ΕΣΥ:  (του απαριθμείς ένα σωρό open source λογισμικό που
χρησιμοποιείται παντού)"
"ΝΟΜ: ωχ! έχεις δίκαιο! υπήρχε και καλύτερη λύση ρε γμτ – πω!πω!
δουλειά που μας περιμένει σε αλλαγές νόμων"

Ο άλλος δρόμος είναι να πείσεις μια κοινωνία ότι οι νόμοι της είναι
λάθος – ότι οι ηθικές παραχωρήσεις της που εδώ και εκατοντάδες χρόνια
θεωρεί ότι  έγιναν καλοπροαίρετα είναι άστοχες . Ότι όσα τους λένε οι
δάσκαλοι τους επίσης εδώ και εκατοντάδες χρόνια είναι λάθος. Και μετά
να ζητήσουν ΕΛ/ΛΑΚ.