Συμφωνία Κυπριακή Κυβέρνησης με Microsoft - Συνοπτικό Ενημερωτικό Σημείωμα

[Asteris Masouras]

Δημοσιεύτηκε στο blog του Γιώργου Στρατή και συνυπογράφεται από τους Νεόφυτο
Δημητρίου και Αλέξανδρο Κυριακίδη
http://blog.readcy.net/archives/254

Στις 22 Ιανουαρίου 2008, ο Υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας προτίθεται να
υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας της κυβέρνησης με την εταιρία Microsoft.
Παρόλο που έχουν παρουσιαστεί στον τύπο κάποια στοιχεία της συμφωνίας (1, 2,
3, 4) τα οποία η κυβέρνηση θεωρεί ως θετικά, τα δύο μέρη αρνούνται να τη
δημοσιεύσουν. Αν και δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε το ακριβές κείμενο
της συμφωνίας, διατηρούμε πολύ σοβαρές επιφυλάξεις για τις δεσμεύσεις που
καλείται η κυβέρνηση να αναλάβει, τόσο από οικονομικής πλευράς, όσο και από
πλευράς τεχνολογικής και εκπαιδευτικής ανάπτυξης του τόπου.

Η μεθοδολογία που ακολουθείται προκαλεί από μόνη της κάποιες αρχικές
υποψίες. Μια συμφωνία που αφορά το δημόσιο τομέα στην ολότητα του και
δεσμεύει την κυβέρνηση στη διάθεση πολλών εκατομμυρίων ευρώ, επηρεάζοντας
μακροπρόθεσμα την εκπαίδευση και την ανάπτυξη, κρατείται κλειστή και
μυστική, και δεν διευκρινίζεται κατά πόσο ή πότε θα ανακοινωθεί μετά την
υπογραφή της. Κατά δεύτερο λόγο, η κυβέρνηση προτίθεται να υπογράψει τη
συμφωνία μερικές μέρες πριν τις εκλογές, δεσμεύοντας ουσιαστικά την επόμενη
κυβέρνηση στο παρά πέντε της θητείας της.

Η Microsoft είναι μια εταιρία που απέναντι στις καταδίκες της από την
Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού για παραβίαση των κανόνων περί ανταγωνισμού
(anti-trust), αρνείται πεισματικά να συμμορφωθεί, ζητάει το λογαριασμό και
πληρώνει. Το Μάρτιο του 2004, μετά από πενταετή έρευνα, η Επιτροπή κατέληξε
στο συμπέρασμα ότι η Microsoft παραβίασε τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού της
Ευρωπαϊκής Ένωσης, διέταξε τη λήψη μέτρων σχετικά με τη συμπεριφορά της
εταιρίας και της επέβαλε πρόστιμο 497.2 εκατ. ευρώ. Εντούτοις η Microsoft
συνέχισε να μην συμμορφώνεται και η Επιτροπή επέστρεψε τον Ιούλιο του 2006
με νέο πρόστιμο 280.5 εκατ. ευρώ. Όλες οι εφέσεις της Microsoft απορρίφθηκαν
το Σεπτέμβριο του 2007. Είναι επίσης απαραίτητο να τονιστεί ότι η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή στις 14 Ιανουαρίου του 2008 ανακοίνωσε ότι διερευνά δύο νέες
υποθέσεις για αθέμιτο ανταγωνισμό από τη Microsoft.

Ο Υπουργός, δήλωσε στον τύπο πως «πρόκειται για μία δέσμευση των δύο
πλευρών, ότι η πρόταση της Microsoft θα αποτελέσει αντικείμενο
διαπραγμάτευσης. Δεν είναι τελεσίδικη απόφαση». Σίγουρα ένα μνημόνιο δεν
είναι συμβόλαιο και καθορίζει ξεκάθαρα ότι τα μέρη δεν αναλαμβάνουν νομικές
υποχρεώσεις με την υπογραφή του. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να εξασφαλιστεί η
συγκατάθεση της Γενικής Ελεγκτού, και να μη θορυβηθεί η Νομική Υπηρεσία και
η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού. Προκύπτει όμως ένα εύλογο ερώτημα.
Αν η συμφωνία δεν είναι δεσμευτική και τελεσίδικη, τότε που οδηγεί την
Κυπριακή Δημοκρατία η υπογραφή της;

Το Ελληνικό δημόσιο ακολούθησε την ίδια πορεία υπογράφοντας παρόμοιο, αν όχι
πανομοιότυπο, μνημόνιο συνεργασίας το Φεβρουάριο του 2006. Το μνημόνιο αυτό
περιλάμβανε τις ίδιες υποσχέσεις για εμπλοκή της Microsoft στην σύσταση
Κέντρου Καινοτομίας, την παροχή υποτροφιών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και
τα λοιπά που ανακοινώθηκαν. Κάθε σχετική ερώτηση που έγινε στη Βουλή και που
ζητούσε το πλήρες κείμενο της συμφωνίας αφέθηκε αναπάντητη. Τελικά, στις 10
Ιανουαρίου 2008, ο κ. Αλογοσκούφης κατάθεσε σχέδιο κυρωτικού νόμου, στο
οποίο όλες οι υποσχέσεις της Microsoft αφήνονται να ρυθμιστούν από
ξεχωριστές συμβάσεις, ενώ το Ελληνικό δημόσιο αναλαμβάνει να αγοράσει μέχρι
το τέλος του 2008 ελάχιστο αριθμό 70000 αδειών χρήσης για λογισμικό της
Microsoft, σε τιμές που δεν καθορίζονται καν, αλλά χαρακτηρίζονται απλώς ως
"προνομιακές", "αναλόγως των ποσοτήτων που θα εγγραφούν".

Ουσιαστικά, όπως φαίνεται ξεκάθαρα από την περίπτωση της Ελλάδας, όλη η
καινοτομία που προβάλλεται, φαίνεται να καταλήγει στην απευθείας συμφωνία
για αγορά και προμήθεια χιλιάδων αδειών χρήσης προϊόντων της Microsoft,
εταιρία γνωστή για τις αθέμιτες μονοπωλιακές τακτικές της. Η συμφωνία, η
οποία συντάχθηκε και θα υπογραφεί αδιαφανώς, θα καθιερώσει άνισες,
μη-ανταγωνιστικές τακτικές στις συμβάσεις και αγορές του Κυπριακού Δημοσίου.
Αγνοούνται έτσι οι αποφάσεις πολλών κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την
υιοθέτηση στη δημόσια διοίκηση ανοικτών προτύπων και ελεύθερου λογισμικού.
Αυτές οι εναλλακτικές επιλογές θα είχαν χαμηλότερο κόστος, ενώ θα ενίσχυαν
την τεχνολογική ανάπτυξη και αυτοδυναμία των κυπριακών επιχειρήσεων και
γενικότερα της Κύπρου.

Η επικείμενη συμφωνία μεταξύ κυπριακής κυβέρνησης και Microsoft είναι πλήγμα
για τη χρήση ανοιχτών προτύπων και συνιστά τροχοπέδη για την ανάπτυξη της
κοινωνίας της πληροφορίας. Αν και υπάρχουν πολλές διαθέσιμες επιλογές
τεχνολογιών πληροφορικής, η συμφωνία δεσμεύει μακροπρόθεσμα τη χώρα στην
προνομιακή μεταχείριση και υιοθέτηση των τεχνολογιών μίας εταιρίας. Μια
ερμηνεία της ενέργειας της Κυπριακής Κυβέρνησης θα οδηγούσε στο συμπέρασμα
πως το κράτος επιδοτεί τις επιχειρήσεις κλειστού και μονοπωλιακού λογισμικού
και, πιο συγκεκριμένα, της Microsoft. Αν το κράτος είχε τέτοιο δικαίωμα, θα
ήταν υποχρεωμένο να διοχετεύσει αυτές τις επιδοτήσεις στις κατευθύνσεις οι
οποίες είναι μέγιστης κοινωνικής αξίας. Είναι αναμφισβήτητο, πως σε αυτή την
περίπτωση, αν το κράτος αποφάσιζε να επιδοτήσει λογισμικό, θα ήταν
υποχρεωμένο να επιλέξει το ελεύθερο εις βάρος του κλειστού και μονοπωλιακού
λογισμικού της Microsoft, λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικό όφελος και την
ορθολογική χρήση των φόρων που πληρώνουν οι πολίτες.

Είναι απαραίτητο να τονιστεί πως η ελευθερία και έλλειψη κόστους είναι
ανεξάρτητες έννοιες: υπάρχει λογισμικό που είναι κλειστό και διατίθεται με
αντίτιμο, λογισμικό που είναι κλειστό και διατίθεται δωρεάν, λογισμικό που
είναι ελεύθερο και διατίθεται με αντίτιμο, λογισμικό που είναι ελεύθερο και
διατίθεται δωρεάν, ακόμα και λογισμικό που διατίθεται υπό περισσότερους από
έναν τρόπους. Ευτυχώς, το ελεύθερο λογισμικό συντελεί σε χαμηλότερο συνολικό
κόστος. Όμως, ακόμα και αν υποθέσουμε πως είναι πιο ακριβό από το κλειστό
λογισμικό (πράγμα που εύκολα αποδεικνύεται ως μη αληθές) η ύπαρξη και μόνο
ενός επαρκούς προϊόντος ελεύθερου λογισμικού για μια συγκεκριμένη λειτουργία
θα υποχρέωνε το κράτος να το χρησιμοποιήσει, όχι επειδή το προστάζει
οποιαδήποτε συμφωνία, αλλά εξ' αιτίας των βασικών αρχών που προκύπτουν από
την ίδια την υπόσταση ενός έννομου δημοκρατικού κράτους. Είναι πεποίθηση μας
ότι η κυβέρνηση δεν έχει διερευνήσει ικανοποιητικά τις εναλλακτικές λύσεις
και προχωρεί βεβιασμένα στην υπογραφή μιας συμφωνίας που θα οδηγήσει σε
περαιτέρω δέσμευση της για προνομιακή μεταχείριση μιας εταιρίας που ήδη έχει
αποδείξει ότι ακολουθεί ένα κλειστό μοντέλο ανάπτυξης και δεν διστάζει να
ελιχθεί αθέμιτα, εμποδίζοντας την τεχνολογική ανάπτυξη. Ζητούμε να αναβληθεί
αμέσως η υπογραφή του μνημονίου, και να γίνει εμπεριστατωμένη ανάλυση της
κατάστασης, πραγματική έρευνα για τις πιθανές πορείες που μπορεί να
ακολουθήσει το δημόσιο, και μετά να αποφασιστεί υπεύθυνα ποια είναι η
καλύτερη οδός για την ανάπτυξη της έρευνας, της εκπαίδευσης και της
υποστήριξης του δημόσιου τομέα.

-- 
Asteris Masouras
Software Engineer - Translator
http://oneiros.gr/blog
GPG public key ID: 0x0AE9A362
Digital rights in Greece: http://digitalrights.gr
"Sed quis custodiet ipsos custodes"
-- Juvenal (ca. 60 to 130 AD), Sat. 6, 347
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://lists.hellug.gr/pipermail/hellug/attachments/20080118/a914d6ed/attachment.htm>