Εκδήλωση ΟΒΙ

[Αλέξανδρος Διαμαντίδης]

* "Theodore J. Soldatos" <theodore at eexi.gr> [2003-03-08 11:06]:
> Θυμάστε τον ΟΒΙ και το θέμα με τις πατέντες; Οργανώνουν την παρακάτω
> εκδήλωση. Σκοπεύω να παρευρεθώ και να προσπαθήσω να ανοίξω συζήτηση
> σχετικά με τις αντιρρήσεις που υπάρχουν.

Καλά κάνεις και θα πας, έχει ενδιαφέρον να ακούμε τι λέγεται σε τέτοιες
εκδηλώσεις. Πάντως νομίζω ότι το θέμα που μας ενδιαφέρει εμάς κυρίως
είναι οι πατέντες για το λογισμικό, και δευτερευόντως, ίσως, και για
πράγματα όπως οι επιχειρηματικές τακτικές και οι εκπαιδευτικές μέθοδοι.
Για πράγματα δηλαδή που είναι άυλα και δεν απαιτούν κάποια βιομηχανική
υποδομή για να χρησιμοποιηθούν. Στην Ελλάδα έχω την εντύπωση ότι οι
ευρεσιτεχνίες που προστατεύονταν μέχρι τώρα ήταν αυτές που σχετίζονται
με τη βιομηχανία, με κατασκευές, και τέλος πάντων με πράγματα
χειροπιαστά.

Άσχετη παρένθεση: νομίζω προστατεύονται και οι συνταγές μαγειρικής,
τουλάχιστον σε ένα ζαχαροπλαστείο εδώ στη γειτονιά μου είχαν στον τοίχο
το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που είχαν πάρει για το παγωτό μουστάρδα (το
οποίο έχει μέσα καραμέλα, όχι μουστάρδα). Το συγκεκριμένο δίπλωμα πρέπει
να έχει λήξει, γιατί έχω δει αυτό το παγωτό και σε άλλα ζαχαροπλαστεία,
και εκεί που είχα δει το δίπλωμα δεν το έχουν πια...

Τώρα, το βασικό πρόβλημα στον τομέα του λογισμικού είναι ότι σε κάποιες
χώρες κατοχυρώνονται με πατέντες πράγματα που δεν είναι ιδιαίτερα
πρωτότυπες εφευρέσεις αλλά μάλλον συνηθισμένα αποτελέσματα της δουλειάς
των προγραμματιστών.

Χτυπητό παράδειγμα οι δομές των αρχείων: μια εταιρία που έχει μια
εφαρμογή με μεγάλη επιτυχία στην αγορά, μπορεί να προστατέψει τις δομές
των αρχείων που χρησιμοποιεί η εφαρμογή της έτσι ώστε να μπορεί να
απαγορεύσει στους ανταγωνιστές της να διαβάζουν και να γράφουν αρχεία
συμβατά με τις εφαρμογές αυτές, και να διατηρήσει έτσι τη θέση της χωρίς
να χρειάζεται να είναι τόσο ανταγωνιστική στις τιμές, στην υποστήριξη ή
στα τεχνικά πλεονεκτήματα. Εκτός αυτού δημιουργεί πρόβλημα και στους
πελάτες της που θα ήθελαν να περάσουν σε άλλη εφαρμογή.

Τέτοια προβλήματα δεν έχουν εμφανιστεί στην πράξη τα τελευταία χρόνια
(νομίζω τη δεκαετία του '80 υπήρχαν 2-3 περιπτώσεις) αλλά το θέμα είναι
να μην υπάρχει ούτε η θεωρητική απειλή.

Άλλο παράδειγμα είναι οι πατέντες για γνωστά ή προφανή πράγματα, όπως
πχ. τα μενού στα GUI, οι σύνδεσμοι (hyperlinks), η χρήση του XOR
για τη σχεδίαση ενός δείκτη στην οθόνη, και το alpha-blending - μέθοδοι
που ενώ ήταν γνωστές από παλιά, εμφανίζονται σε κάποιες πατέντες που
είναι ακόμα σε ισχύ.

Μια άλλη δυσκολία είναι το τι είναι πραγματικά πρωτότυπο και τι είναι
μια μικρή βελτίωση των γνωστών τεχνικών. Υπάρχει παγκοσμίως μεγάλη
παραγωγή από έρευνα στο χώρο της πληροφορικής - κατά πόσο είναι θεμιτό
να μπορεί κάποιος να πάρει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την χρήση απλώς σε
έναν συγκεκριμένο τομέα κάποιας τεχνικής που ανακάλυψε κάποιος άλλος;
Ειδικά όταν ο αρχικός εφευρέτης δεν έχει πάρει δίπλωμα για τη δουλειά
του; Για παράδειγμα, ο τάδε ανακαλύπτει έναν αλγόριθμο για να έξυπνη
αναζήτηση σε μια βάση δεδομένων με ασαφώς διατυπωμένες ερωτήσεις. Εγώ
έχω ένα ταξιδιωτικό γραφείο και χρησιμοποιώ τον αλγόριθμο αυτό για να
προτείνω πακέτα διακοπών στους πελάτες μου. Είναι σωστό να μπορώ να
πατεντάρω τη συγκεκριμένη εφαρμογή και έτσι να απαγορεύω σε άλλους να με
ανταγωνιστουν; Φυσικά για μένα είναι καλό, αλλά πόσο δημιουργική ήταν η
ιδέα μου; Αξίζει να προστατευτεί;

Πάντως δεν αποκλείεται τέτοια θέματα να έχουν συζητηθεί στο παρελθόν σε
σχέση με τους τομείς που δίνονται τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας μέχρι
τώρα... Δεν μπορώ να πω ότι ξέρω και πολλά πράγματα για το θέμα, μόνο
κάποια άρθρα που έχω διαβάσει στο δίκτυο ειδικά για τις πατέντες
λογισμικού.

Α, κάτι άλλο: Διάβασα ότι κανονίστηκαν τα σχετικά με το ευρωπαϊκό
δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και η συμφωνία επιτεύχθηκε κάτω από την ελληνική
προεδρία (πρόεδρος του συμβουλίου είναι ο υπουργός ανάπτυξης Άκης
Τσοχατζόπουλος) ενώ στις προηγούμενες προεδρείες δεν είχαν καταφέρει να
συμβιβάσουν τα συμφέροντά τους οι διάφορες χώρες.

> Ας σημειωθεί ότι δεν ήρθε καμία πρόσκληση στο HEL.L.U.G., είδα την
> πρόσκληση από την λίστα του GrNet όπου την προώθησε κάποιος. 

Λες έπρεπε να έρθει πρόσκληση στο σύλλογο; Δεν έχουμε άμεση σχέση με τη
βιομηχανική ιδιοκτησία... άσχετα αν μας ενδιαφέρει το θέμα. Από το
πρόγραμμα, η ημερίδα μοιάζει να απευθύνεται περισσότερο σε όσους
ενδιαφέρονται να προστατέψουν την εφεύρεσή τους.

-- 
Αλέξανδρος Διαμαντίδης * adia at hellug.gr